Zoals geweten, doe ik wel vaker een wandeling in het stadspark. Deze wandelingen verlopen over het algemeen vreedzaam, maar deze ochtend had ik een wel erg merkwaardig gesprek met een jongeman. Hij was groot, had donkerbruine krullen en tranende ogen. In paniek keek hij alle kanten op vanop de brug, en vroeg me: “Heb jij misschien een oude vrouw gezien in een pyjama met een bloemenprint?” Ik had niemand gezien.
Hij zei: “Mijn oma is ontsnapt uit het rusthuis. De miserie is begonnen toen ze werd opgenomen in het ziekenhuis voor een wonde aan haar voet die niet genas. Daarna moest ze revalideren in het woon-zorgcentrum. Probleem is dat ze ook begon te dementeren, dus kreeg ze een pillencocktail.”
“Waarom pillen?” vroeg ik.
“Mensen die dementeren voelen nog steeds een drang om in interactie te gaan met de wereld, maar dat verlangen wordt onderdrukt, zodat ze niet ontsnappen. Het is beter als ze gekalmeerd worden, gedrogeerd dus. Die medicijnen zijn standaard. In het begin zei mijn oma: ‘Intuïtief voel ik dat als ik de pillen blijf nemen, ik mijn ziel zal verliezen. Ik probeer ertegen te vechten, mijn brein als een orgaan te zien dat zich kan weren, niet berusten. Maar die pillen doen hun werk.’”
De man zweeg even, keek in het rond. Hij vond haar niet, vertelde voort.
“Ze was al langer plannen aan het smeden om te vluchten. Enkele keren is het haar bijna gelukt, en stond met ze met haar jas klaar op de gang. Ze maakte een netwerk met haar medebewoners. Samen gingen ze op zoek naar ontsnappingsroutes en probeerden ze geheime toegangscodes van de deur te kraken. Er werden ook deals gemaakt: ‘Als jij mij de afstandsbediening voor de tv geeft, geef ik jou de code van de lift.’” Hij keek mij strak aan: “Mensen willen daar weg.”
Ik reageerde niet, was benieuwd naar de rest van zijn verhaal.
Hij zei: “Omdat het steeds mislukte, probeerde ze op een andere manier signalen uit te sturen, in de hoop dat iemand haar zou redden. Ze verstopte briefjes. Roze, groene en gele post-its waarop boodschappen stonden als: ‘Haal mij hier weg’, ‘Ik word hier vastgebonden op een stoel’, ‘Fucking farma!’ Kijk, die behoefte om te vertrekken, zit heel diep. Je wilt leven, blijven ontdekken. Ze werd woest, omdat het niet lukte.”
“Maar vandaag dus wel?”
De man was afgeleid, keek naar de vijver. Naast het water lag een oude vrouw met een trenchcoat en een pyjamabroek in bloemenmotief op haar buik. Een oversized zonnebril. Ik dacht dat ze dood was, maar juist op het moment dat we haar zagen, passeerde er een oude man met een hondje. Een lange teckel, die geheel toevallig ook een jasje droeg met bloemenmotief. Hij snuffelde even aan de oude vrouw. Haar arm ging naar boven, ze streelde het hondje teder. Ze leefde nog.
Deze column verscheen op 19/4/21 in De Morgen
Beeld: Anna Oppermann
